شرایط مناسب برای فراهم آوردن یک لچ خوب و پایدار در هر نوبت تغذیه
مقدمه
تعریف لچ (Latch): یک ترم یا واژه پزشکی است که برای نشان دادن گرفتن خوب پستان توسط دهان نوزاد و ایجاد یک اتصال خوب توسط نوزاد است.
در یک لچ خوب حجم کافی از توده پستان دهان نوزاد را پرمیکند. به صورتی که نوک پستان به همراه هاله اطراف آ ن در داخل دهان نوزاد در شرایط مناسب آناتومیک و فیزیولوژیک جای گرفته و باید زبان نوزاد در بین پستان و لثه تحتانی نوزاد قرار داشته باشد و هیچ نشت هوایی از اطراف دهان نوزاد نباشد.
یک لچ خوب برای شروع یک تغذیه خوب و موثر توسط نوزاد ضروری است و در غیر این صورت باعث صدمه زدن به نوک پستان میشود و نیز قادر به تحریک کافی جهت تولید و جریان شیر در همان تغذیه و یا در دفعات بعد در مادر نمیشود. در شرایط قرار گرفتن مناسب پستان در داخل دهان و اتصال خوب نوزاد به پستان در یک لچ خوب، همواره در طی مدت تغذیه پستان در دهان نوزاد بدون هیچ نشت هوایی قرار دارد و نوزاد میتواند با حرکات ضربانی فک تحتانی و مکیدنهای موثر میتواند سینوسهای شیری در هاله پستان را تخلیه نموده و از تغذیه خوبی برخوردار باشد و مادر از درد و ناراحتی در طی تغذیه شکایتی نخواهد داشت.
در این مقاله آموزشی در رابطه با «شرایط مناسب برای فراهم آوردن یک لچ خوب و پایدار در هر نوبت تغذیه» برای نوزاد شیرخوار صحبت میکنیم.
شرایط مناسب برای فراهم آوردن یک لچ (Latch) خوب و پایدار در هر نوبت تغذیه
۱- مادر باید در حالت نشسته و یا دراز کشیده و یا لم داده باشد و در وضعیت راحت و ریلکس قرار بگیرد؛
۲- در صورت نیاز از بالشتک های کوچک در زیر دست و یا پا و یا در پشت مادر استفاده شود؛
۳- نوزاد به اندازه کافی به بدن و پستان مادر نزدیک شده باشد تا چانه نوزاد بتواند به پستان مادر بچسبد و یا در آن فرو برود؛
۴- تمام بدن نوزاد روبروی مادر قرار بگیرد و صورت نوزاد در روبروی پستان باشد و نیاز به چرخاندن سر یا بدن نوزاد برای شیر دادن نباشد؛
۵- تماس چشمی خوب بین مادر و نوزاد باید برقرار باشد؛
۶- مادر قبل از شروع شیردهی باید حالش خوب باشد و احساس آرامش و راحتی و خوشحالی داشته باشد نه احساس ترس و یا نگرانی و عصبانیت. لذا قبل از هر تغذیه این احساسات را باید از خود دور کنید و از بین ببرید و سپس شروع به تغذیه نمایید تا شیر سالمتر و بدون مواد سمیبه نوزاد بدهد.
۷- در شروع و در حین تغذیه، سر و شانه و لگن نوزاد باید در یک راستا قرار داشته باشند نه اینکه سر و یا شانه و یا لگن نوزاد حالت چرخیده و نامتقارن باشند؛
۸- در حین تغذیه سر و گردن نوزاد نباید به حالت خم شده به جلو باشد چون انجام بلع در این حالت برای نوزاد دشوار میشود و سر و گردن باید به صورت مستقیم و گردن باید باز باشد.
۹- قبل از شروع تغذیه و در حین تغذیه سر و گردن نوزاد باید آزاد باشد تا بتواند در صورت لزوم سر او به عقب حرکت کند؛
۱۰- دور پستان را با دست و دیگر انگشتان بگیرید ولی نباید فشار دهید؛
۱۱- با استفاده از انگشت شصت که در دور و در بالای هاله قرار دادهاید، سعی کنید که نوک پستان را به سمت بالا هدایت نمایید تا برای ورود به دهان نوزاد نوک پستان به سقف دهان نوزاد تماس یابد؛
۱۲- دهان نوزاد را در مقابل و کمی پایینتر از نوک پستان قرار دهید تا لب فوقانی نوزاد و بینی او در تماس با نوک پستان قرار گیرد؛
۱۳- به علت اندازههای مختلف هاله پستان در مادران لذا شاید لازم باشد برای ایجاد یک لچ خوب، تمام هاله پستان داخل دهان نوزاد قرار گیرد و یا فقط دو سوم هاله و یا فقط دو سانتی متر از هاله داخل دهان نوزاد قرار گیرد؛
۱۴- اگر چانه نوزاد و بینی او از پستان دور باشد پس نمیتواند یک لچ خوب صورت گیرد؛
۱۵- در هنگام تغذیه نوزاد با پستان اجازه دهید سر و گردن نوزاد آزاد باشد و با دست، سر و گردن را نگرفته و سر نوزاد را به سمت خود فشار ندهید؛
نشانهها و علایم ایجاد یک لچ خوب و وضعیت صحیح شیردهی موثر در نوزاد
۱- بیشتر هاله پستان در دهان نوزاد قرار گرفته باشد؛
۲- در یک لچ خوب معمولاً هاله یا آريول در اطراف لبهای نوزاد دیده نمیشود. ولی اگر هاله در اطراف دهان نوزاد دیده شود معمولاً فقط باید در قسمت بالای لب فوقانی نوزاد باشد و آن هم به مقدار کم دیده میشود. در مواردی که هاله پستان بزرگ میباشد ممکن است مقدار کمی هم از هاله در زیر لب تحتانی دیده شود ولی همیشه این مقدار باید خیلی کمتر از مقدار هاله ای باشد که در بالای لب فوقانی دیده میشود.
۳- چانه نوزاد به پستان مادر چسبیده باشد و یا بهتر است که در آن کمی فرو رفته باشد.
۴- بینی نوزاد به پستان نچسبیده باشد و یا فقط با پستان تماس جزئی داشته باشد.
۵- زبان نوزاد روی لثه تحتانی قرار گرفته باشد و معمولاً به صورت یک ناودان U شکل زیر پستان قرار دارد و میتوان با کشیدن آرام لب تحتانی نوزاد به سمت پایین، زبان را بین پستان و لثه تحتانی مشاهده کرد.
۶- در حین تغذیه گونههای نوزاد پر میباشد و برجسته است و نه صاف شده و یا فرو رفته.
۷- صدای بلع و قورت دادن در نوزاد را حین تغذیه بخوبی میتوان در ناحیه گلوی نوزاد شنید و بعد از هر یک یا دو مکیدن نوزاد این صدا شنیده میشود.
۸- در یک تغذیه خوب و پایدار مکیدنهای نوزاد آرام و عمیق بوده ول نه مکیدنهای سریع و پشت سر هم. به طوری که در ثانیههای اول شروع یک شیردهی خوب و طبیعی، دفعات مکیدن سریعتر و بیشتر بوده تا تحریک رفلکس جاری شدن شیر رخ دهد و این نرمال است. و پس از جاری شدن شیر دفعات مکیدن و سرعت آن کم میشود و به صورت مکیدنهای آرام و عمیق در میآید و پس از هر مکیدن، توقف در مکیدن برای کوتاه مدت یک یا دو ثانیهای رخ میدهد تا شیر در داخل دهان پر شود و بعد بلع رخ میدهد.
۹- در لچ خوب همیشه لب فوقانی و گاهی لب تحتانی هم به سمت بیرون دهان چرخیده است و در صورتی که لب فوقانی به سمت داخل دهان چرخیده باشد باید با انگشت خود، پستان را به آرامیاز دهان خارج کرد و مجدد پستان را با شرایط مناسب در دهان نوزاد قرار داد تا لچ صحیح انجام شود و یا اینکه لب نوزاد را به سمت بیرون بچرخانید.
۱۰- مادر در حین شیردهی نباید هیچ درد و ناراحتی و یا سوزش در نوک پستان احساس نماید.
۱۱- نوزاد در حین تغذیه (حدود ۱۰ یا ۱۵ و ۲۰ دقیقه) آرام و راحت و آسوده بوده و پس از اتمام تغذیه احساس رضایت داشته و خودش پستان را رها میکند و یا اینکه به خواب میرود.
۱۲- پس از رها کردن پستان توسط نوزاد در انتهای تغذیه معمولاً نوک پستان مادر کمی کشیدهتر و بلندتر به نظر میرسد و نه بصورت پهن و صاف شده. ولی خط عرضی رد لثه نوزاد بر آن دیده نمیشود.
۱۳- وجود وقفهی کوتاه بعد از مکیدن در حین شیر خوردن پس از هر مکیدن عمیق، نشانه موثر بودن مکیدن میباشد و نشانی پر شدن دهان نوزاد با شیر حاصل از مکیدن موثر میباشد.
۱۴- حرکت گوشها در محل اتصال به شقیقه ها در شیرخوار حین تغذیه موثر مشاهده میشود و همچنین حرکت فک تحتانی و عضلات صورت به خوبی دیده میشود.
۱۵- صدای بلع و قورت دادن را بعد از هر یک یا دو بار مکیدن میشنویم و الگوی مکیدن و بلع، ۱۰ تا ۲۰ ثانیه طول میکشد و با افزایش شیر خوردن در اواخر شیردهی دفعات بلع کمتر میشود.
۱۶- در یک لچ خوب و شیر خوردن موثر، پستان و هاله آن در تمام طول مدت تغذیه به خوبی و عمیق در داخل دهان نوزاد نگه داشته میشود.
۱۷- همانطور که گفته شد در ثانیههای اول شروع شیردهی مکیدنهای سریع و مکرر پشت سر هم و بدون ایجاد وقفه در بین مکیدنها بطور طبیعی انجام میشود، تا باعث تحریک رفلکس جاری شدن شیر شود. و این نرمال میباشد. ولی بعد از رگ کردن و جاری شدن شیر، الگوی مکیدنها تغییر کرده و مکیدنها آهستهتر و عمیقتر شده و وقفههای مکیدن در بین هر مکش مشاهده میشود.
نشانه ها و معیارهای لچ نامناسب و وضعیت نادرست شیردهی
۱- بدن شیرخوار از پستان مادر دور باشد و در تماس نزدیک با مادر نباشد.
۲- سر نوزاد و یا بدن او به خارج و یا به سمت دیگری چرخیده باشد و در یک راستا نباشند.
۳- لبهای نوزاد در حین تغذیه به داخل دهان نوزاد برگشته باشند و چانه نوزاد از پستان دور باشد.
۴- حین تغذیه، بیشتر هاله پستان در بالا و پایین لب های نوزاد دیده شوند.
۵- نوزاد در حین تغذیه و یا در تمام طول تغذیه مکیدنهای بسیار سریع و کوتاه داشته باشد.
۶- صدای ملچ ملچ لبها شنیده شود و نه صدای قورت دادن شیر.
۷- در حین تغذیه گونههای نوزاد به داخل فرو رفته باشد و یا صاف شده باشد.
۸- نوزاد به علت عدم دریافت شیر کافی سرش را تکان داده و گریه میکند و بعد از آن از گرفتن پستان در نوبتهای بعدی خودداری میکند.
۹- وقتی نوزاد پستان را رها میکند نوک پستان صاف است و خطی عرضی در سرتاسر استان ممکن است مشاهده شود.
۱۰- مادر در حین تغذیه نوزاد احساس درد ناراحتی و سوزش در نوک پستان دارد.
۱۱- در صورتی که مادر احساس درد و یا سوزش در نوک پستان در حین شیر دهی دارد بهتر است که با انگشت خود به نرمیپستان را از دهان نوزاد خارج نموده و مجدد با شرایط مناسب لجر خوبی را برای نوزاد ایجاد کرده تا پستان زخم نشود.
مطالب مرتبط در رابطه با تغذیه نوزاد:
- نکات عملی در مصرف شیر خشک؛ بخش اول: شیر خشک و انواع آن؛
- نکات عملی در مصرف شیر خشک؛ بخش دوم: روش تهیه، استفاده و نگهداری از شیر خشک؛
- نکات عملی در مصرف شیر خشک؛ بخش سوم: تغذیه شیرخوار با شیر خشک.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
مطالب مرتبط
شقاق و درد نوک پستان مادر
مراقبتها و مسائل شایع نوزاد پسر
