دیاپر راش (diaper rash) یا سوختگی پای شیرخواران یا درماتیت ناحیه پوشک
در این مقاله:
-
با انواع مختلف دیاپر راش یا سوختگی پای شیرخواران آشنا می‌شوید؛
-
با روش‌های پیشگیری از ایجاد دیاپر راش آشنا می‌شوید؛
-
با روش‌های درمان یا پراش آشنا می‌شوید.
دیاپر راش یا سوختگی پای شیرخواران یک مشکل شایع شیرخواران است که بعلت التهاب پوستی ناحیه پوشک رخ می‌دهد.
شیرخواران مستعد به دیاپر راش
این مشکل در شیرخوارانی که تعویض پوشک آنها دیر به دیر انجا می‌شود و یا دچار اسهال شده‌اند و یا تحت درمان با آنتی بیوتیک می‌باشند و یا مادر آنها تحت درمان با آنتی بیوتیک می‌باشد و شیر مادر می‌دهد بیشتر رخ می‌دهد و این شیرخواران مستعدتر به ابتلا این مشکل می‌باشند.ولذا نیاز به پیشگیری بیشتری دارند.
واکنش پوستی یا التهاب پوستی می‌تواند بعلت تماس با ادرار یا مدفوع یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی آلرژن مواد شوینده یا معطر و یا رنگ موجود روی پوشک باشد.همچنین به علت آلودگی‌ها و عفونت‌های قارچی و یا کمتر به علت عفونت میکروبی می‌تواند نوزاد دچار ضایعات پوستی بشود. مواردی مانند حساسیت‌های پوستی ارثی هم از علل دیگر درماتیت‌های پای شیر خوار می‌باشد.
شایع‌ترین نوع سوختگی پا
۱- نوع تماسی یا تحریکی
نوع تماسی یا تحریکی (irritant –contact dermatitis) می‌باشد که به علت تماس پوست با مدفوع و یا ادرار در داخل پوشک می‌باشد و باعث قرمزی و براقی پوست می‌شود این ضایعات در ناحیه باسن و یا بالای رانها، ناحیه زیر شکم و ناحیه تناسلی مشاهده می‌شود البته درگیری و ابتلاء چین‌های پوستی در محل پوشک معمولا دیده نمی‌شود.
نوع دیگر سوختگی پا یا دیاپر راش
۲- عفونت کاندیدایی یا درماتیت کاندیدایی
عفونت کاندیدایی یا درماتیت کاندیدایی که عفونت با قارچی به نام کاندیدا می‌باشد.و معمولاً عفونت‌ها به دنبال ضایعات پوستی درمان نشده قبلی در ناحیه پوشک به علت درماتیت تماسی قبلی رخ می‌دهد.معمولاً این ضایعات پوستی به صورت قرمز تیره و برجسته تر از پوست در ناحیه پوست پوشک و در ناحیه چین‌های محل پوشک و وجود نقطه‌های متعدد قرمز کمی تیره در اطراف قرمز پوست مشاهده می‌شود.این عفونت، به علت عدم تعادل در اسیدیته پوست و عدم تعادل میکروبهای سیستم گوارشی و پوستی و افزایش رشد قارچ‌های طبیعی روی پوست اتفاق می‌افتد.
نوع سوم سوختگی پا یا دیاپر راش
۳- درماتیت سبورئیک
نوع سوم سوختگی درماتیت سبورئیک است، که پوست قرمز زرد رنگ و روغنی به صورت تکه‌هایی در پوست ناحیه پوشک با درگیری در محل چین‌های پوست مشاهده می‌شود و همچنین این ضایعات پوستی می‌تواند به صورت همزمان در صورت و سر (کرادل کپ) و گردن هم دیده بشوند و همچنین ممکن است در آرنج و پشت زانوها ببینیم.این مشکل پوستی درماتیت سبورئیک معمولا بصورت یک مشکل مزمن در پوست شیرخوار است که نیاز به درمان و مراقبت طولانی تری دارد.
Reproduced with permission from: www.skinsight.com.Copyright VisualDx.All rights reserved.Uptodate
Reproduced with permission from: www.skinsight.com.Copyright VisualDx.All rights reserved.Uptodate
Reproduced with permission from: www.skinsight.com.Copyright VisualDx.All rights reserved.
Graphic 127352 Version 1.0
نوع نادرتر علت دیاپر راش
۴- درماتیت آلرژیک
نوع نادرتر از دیاپر راش درماتیت آلرژیک است که ناشی از آلرژی‌های پوستی به مواد شوینده و یا عطر و یا مواد پلاستیکی خود پوشک می‌باشد و معمولاً قرمزی و التهاب پوستی فقط در محل تماس ماده شیمیایی و یا مواد آلرژن روی پوشک اتفاق می‌افتد.
Allergic Contact Dermatitis
۵- عفونت باکتریایی
البته انواع سوختگی پوشک بعلت عفونت باکتری هم بصورت نادر دیده می‌شود.عفونت‌های پوستی محل پوشک می‌تواند بعلت عفونت‌های میکروبی باشد و به صورت تاول‌های کوچک با ترشحات زرد رنگ یا تیره و غلیظ است که در ناحیه باسن و اطراف ناحیه تناسلی می‌تواند منتشر باشد و توسعه یابد. درمان آن تمیز کردن پوست، خشک نگه داشتن پوست و استفاده از پمادهای موضعی آنتی بیوتیک یا گاه از آنتی بیوتیک‌های خوراکی هم لازم است که استفاده نمود.
در مورد سوختگی پا: پیشگیری آسانتر از درمان است!
جهت پیشگیری از سوختگی پوشک یا دیاپر راش
۱- تمیز کردن و خشک نگهداشتن محل پوشک بسیار مهم است. برای تمیز کردن پوست، از آب و پنبه هربار در زمان تعویض پوشک استفاده می‌شود. بندرت یعنی فقط زمانی که آلودگی پوست شدید است، از صابون ملایم و یا صابون بچه استفاده می‌شود.
۲- در زمان تمیز کردن پوست سعی کنید روی پوست خراش و یا ساییدگی ایجاد ننمایید و از پارچه یا دستمال زبر استفاده نشود.
۳- قبل از بستن پوشک بعدی مطمئن باشید که پوست محل کاملاً خشک شده باشد.
۴- سعی کنید پوست را در معرض هوا قرار دهید.
۵- تا جای امکان سعی کنید از زمانهای بدون پوشک بیشتری استفاده نمایید.
۶- تعویض زود به زود هر دو ساعت پوشک می‌تواند مفید باشد.
۷- محدودیت استفاده از صابون و شستشو‌های مکرر مفید است.
۸- عدم استفاده از دستمال‌های مرطوب معطر برای پاک کردن پوست محل پوشک. عدم استفاده از پارچه‌های الکلی. عدم استفاده از دستمال‌های الکلی و نیز عدم استفاده از پودر‌ها ی مختلف در ناحیه پوشک.
در صورت استفاده از پوشک پارچه ای یا چند بار مصرف سعی کنید برای شستشوی کهنه‌ها، از شوینده‌های ملایم و یا از صابون ملایم و یا از مقدار کمتری شوینده استفاده نموده و از آفتاب مستقیم برای پاک کردن آنها استفاده شود.
همچنین بعد از شستشو با مواد شوینده مجدد آبکشی کامل انجام شود نرم کننده‌ها و معطر کننده لباس استفاده نشود.
درمان دیاپر راش یا سوختگی پای شیرخواران
شامل تمام مواردی است که برای پیشگیری از سوختگی پوشک استفاده می‌شود.به اضافه موارد زیر:
در صورت بروز راش پوستی و یا قرمزی و سوختگی پوست در محل پوشک، میتوان از قرار دادن کودک در وان آب گرم و یا با فشار آهسته بطری‌های گرم روی پوست به درمان کمک نمود.
استفاده از بارییر پوستی، یعنی پمادهای محافظ پوست مثل زینک اکساید و وازلین مفید می‌باشند.
استفاده از پمادهای آنتی بیوتیک : مانند پمادهای ضد قارچ، مثل نیستاتین، و یا پمادهای ضد باکتری مثل موپیروسین، در موارد عفونت پوستی لازم می‌شود.
همچنین پمادهای کورتیکو استروئید مثل هیدروکورتیزون ۱ درصد برای ۲ تا ۴ روز توصیه می‌شود.
البته تمام این کرم‌های اختصاصی اخیر پس از مشاوره با پزشک متخصص قابل استفاده می‌باشد.
پماد مبو mebo همچنین در موارد التهاب و قرمزی خفیف تا متوسط کمک کننده می‌باشد بصورت سه تا چهار بار در روز بعد از تعویض پوشک.
استفاده از پماد ویتامین A+D همچنین در ترمیم پوست‌های سابیده شده می‌تواند مفید باشد
استفاده از نور آفتاب در محل ضایعه پوستی روزی چند بار می‌تواند در خشک کردن ضایعات پوستی مرطوب و ترمیم پوستی کمک کننده باشد.
نکات قابل توجه درباره دیاپر راش یا سوختگی پای شیرخواران
قرمزی و سوختگی پا باید طی ۲ تا ۳ روز رو به بهبود برود و در صورتی که هیچ بهبودی طی ۳ روز ایجاد نشود، پس باید به پزشک مراجعه گردد.
در صورت بروز سوختگی پا ترجیحاً باید مصرف پوشکهای چند بار مصرف پارچه ای را متوقف کرد تا بهبودی پوست کامل شود.
برای سوختگی پای شیرخواران چه زمانی به پزشک باید مراجعه نمود
زمانی که پوست محل دچار زخم یا تاول خونی یا ترشحات خونابه ای و یا ترشحات زرد رنگ عفونی شده باشد.
همچنین در مواردی که نوزاد تب دارد؛ یا بیقراری زیاد و گریه زیاد و مداوم دارد. همچنین در صورتیکه اسهال یا یبوست داشته باشد.
در صورت ادامه سوختگی و قرمزی پوشک بعد ۳ روز از شروع درمان‌های خانگی باید به پزشک مراجعه نمود.
باورهای نادرست در مورد سوختگی پوشک و اقدامات پیشگیرانه و درمان آن
۱- استفاده از پودر‌های مختلف برای پیشگیری از سوختگی پوشک؛
۲- استفاده از دستمال‌های مرطوب معطر برای پاک کردن نوزاد؛
۳- شستشوی مکرر نوزاد با صابون بعد از هر نوبت دفع مدفوع و ادرار.
منابع معتبر علمی که علاوه بر تجربیات شخصی از آنها استفاده شده است:
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
مطالب مرتبط
شقاق و درد نوک پستان مادر
مراقبت‌ها و مسائل شایع نوزاد پسر
