کوتاهی بند زیر زبان یا کوتاهی فرنولوم زیر زبانی
بند کوتاه زیر زبان (Ankyloglossia- Tie tongue) یک ناهنجاری کوچک و جزئی است که می‌تواند به تنهایی و یا همراه با نواقص کوچک دیگری در داخل دهان باشد این مسئله به صورت فامیلی هم دیده می‌شود و در سابقه فامیلی نوزاد می‌توان مشاهده کرد.
یک غشاء یا نوارمخاطی سفت و زیر زبانی نازک (فرنولوم) که زبان را به کف دهان وصل کرده و در این نوزادان کوتاهتر از حد نرمال می‌باشد. این کوتاهی نوار فرنولوم و این محدودیت حرکت زبان از انواع خفیف تا شدید می‌تواند باشد و اگر کوتاهی متوسط باشد، باعث محدودیت حرکتی زبان شده و نوزاد نمی‌تواند زبان را بخوبی از دهان بیرون بیاورد و یا در انواع شدید اصلا زبان نمی‌تواند از دهان بیرون بیاورد و زبان نه کف دهان چسبیده و شما این را در حین گریه کردن نوزاد می‌توانید ببینید. همچنین نوزاد قادر نخواهد بود که نوک زبان را به سمت بالا به سقف دهان نزدیک کند.
در موارد شدید که فرنولوم به نوک زبان متصل است، در زمان تلاش برای بیرون آوردن زبان از دهان، نوک زبان به حالت قلب مانند شکل می‌گیرد.
تشخیص آن در بدو تولد مقدور است ولی گاه دشوار بوده و در هفته‌های بعد از تولد به دنبال پیدا شدن مشکلات تغذیه و بد گرفتن نوک پستان تشخیص داده می‌شود.
در حالت نرمال برای یک لچ خوب در تغذیه با پستان، لازم است که نوزاد بتواند، زبانش را از دهان بیرون آورده و قادر باشد زبان را به روی لثه تحتانی قرار دهد تا بتواند از رفلکس گاز زدن پستان توسط نوزاد در حین تغذیه ممانعت شود. لذا اهمیت Tie tongue اثر منفی بر تغذیه نوزاد با پستان مادر بوده و در نهایت بر روی وزن گیری نوزاد اثر سوء خواهد.
بعضی از نوزادان مبتلا در تغذیه مشکلی ندارند و به خوبی می‌توانند شیر مادر می‌خورند.
علائم و اثرات یک فرنولوم کوتاه زبانی در نوزاد
نوراد دشواری در تغذیه با پستان و نیز گاه در تغذیه با بطری شیر دارد.
بعضی نوزادان قادر به باز کردن کامل دهان نمی‌باشند.
عده ای قادر به بیرون آوردن زبان و قرار دادن زبان به روی لثه تحتانی در حین تغذیه با پستان مادر نمی‌باشند. لذا لچ مناسب نخواهند داشت و تغذیه با پستان به مشکل برخورد می‌کند. به طوری که نمی‌توانند به بصورت پایدار و طولانی مدت پستان را در دهان نگه دارند و پستان را مرتب رها می‌کنند و باز مجدد می‌گیرند و این باعث می‌شود که تغذیه آنها در هر وعده غذایی طولانی تر از معمول گردد و معمولا دچار بی‌قراری و گرسنگی هستند.
- نوزاد مبتلا وزن گیری خوبی نخواهد داشت
- آنها دشواری در حرکت دادن زبان به سمت بالا و بیرون و اطراف خواهند داشت.
- گاه صدای کلیک در حین تغذیه شنیده می‌شود.
- ممکن است در آینده در صحبت کردن دچار مشکل بشوند و یا در لیس زدن و پاک کردن لب‌ها و دندان‌های خود هم دچار محدودیت‌ها و مشکلاتی باشند.
مشکلاتی که برای مادران دارای فرزند مبتلا رخ می‌دهد:
- زخم و شقاق نوک پستان.
- کاهش تولید شیر در مادر.
- التهاب پستان و یا ماستیت که شاید تکرار شونده هم باشد.
بعضی از نوزادان مبتلا با درجات خفیف و کم در کوتاهی فرنولوم، مشکلی در صحبت کردن و یا در تغذیه و یا هیچ کدام از موارد فوق را نخواهند داشت. برای تست و بررسی کوتاهی نوک زبان و تاثیر آن بر تغذیه با سینه مادر شما می‌توانید در حین تغذیه با پستان لب تحتانی نوزاد را کنار زد و وجود زبان را در بین پستان و لثه تحتانی مشاهده نمایید در صورتی که زبان قادر به قرار گرفتن در بین پستان و لثه تحتانی نباشد ممکن است که نوزاد شما دچار کوتاهی فرنولوم زیر زبانی بوده و کوتاهی فرنولوم او، باعث تاثیر بر تغذیه با پستان مادر داشته باشد. در بعضی از نوزادان مبتلا شما با قرار دادن انگشت در داخل دهان نوزاد برای مکیدن متوجه می‌شوید که زبان نوزاد در حین مکیدن انگشتتان به روی لثه قرار گرفته ولی این به تنهایی کافی نمی‌باشد چرا که در حین تغذیه با انگشت نوزاد نیاز به باز کردن زیاد دهان ندارد ولی در تغذیه با پستان نیاز به باز کردن زیاد دهان بوده و در این شرایط نوزاد مبتلا، قادر به بیرون آوردن زبان برای پوشاندن لثه تحتانی نمی‌باشد.
در نوزادانی که دچار کوتاهی فرنولوم زیر زبانی می‌باشند مادران باید برای تغذیه طولانی‌مدت در هر وعده در این نوزادان صبور باشند. و گاه برای اینکه جریان شیر و تولید شیر در آنها به خوبی انجام شود از دوشیدن پستان با دست و یا با پمپ هم کمک می‌گیرند.
درمان کوتاهی بند زیر زبان یا کوتاهی فرنولوم زیر زبانی
برای کوتاهی بند زیر زبان یا کوتاهی فرنولوم (Frenotomy, Tie tongue division) زیر زبانی همیشه درمان لازم نمی‌باشد. ممکن است نوزاد مبتلا بدون هیچ اقدام درمانی قادر به تغذیه خوب با پستان مادر باشد. ولی در صورتی که در تغذیه با پستان مادر دچار مشکل می‌باشد، پس نوزاد درمان لازم دارد و این درمان بسیار ساده و سریع می‌باشد.
عمل جراحی برای برش فرنولوم کوتاه زیر زبانی در نوزادان و شیرخواران کم سن بسیار آسان می‌باشد این عمل به صورت سریع و ساده و اغلب بدون درد و بدون خونریزی می‌باشد. و باعث بهبود در وضعیت تغذیه و شیر خوردن نوزاد توسط پستان می‌شود به صورتی که در همان روز، ساعاتی بعد از برش فرنولوم، نوزاد قادر به تغذیه دهانی می‌باشد.
بدون بیهوشی عمومی می‌توان عمل را انجام داد. و معمولا از بی حسی موضعی استفاده می‌شود. این عمل صدمه‌ای به نوزاد نمی‌زند و بعلت عصب رسانی کم در محل فرنولوم معمولاً دردی ندارد.
ناراحتی طی عمل و بعد از آن برای نوزاد وجود ندارد و ترمیم محل عمل طی یک یا دو روز پس از آن مشاهده می‌شود.
فرنولوم لب بالا
لب بالا در قسمت میانی توسط فرنولوم به لثه فوقانی وصل می‌شود. در صورتی که این فرنولوم لب فوقانی خیلی کوتاه و محکم باشد پس ممکن است در ایجاد لچ مناسب در نوزاد حین تغذیه تاثیر منفی داشته باشد. فرنولوم لب فوقانی کوتاه، حین یک لچ خوب و در تغذیه با پستان، مانع از برگشتن لب ها به سمت بیرون می‌گردد. در یک لچ خوب و گرفتن خوب پستان توسط نوزاد در تغذیه با پستان مادر در حالت طبیعی و نرمال، لب فوقانی نوزاد به سمت بیرون باید برگشته باشد، درحالی که در نوزادی که مبتلا به کوتاهی فرنولوم در لب فوقانی می‌باشد، این برگشتن لب به بیرون در حین تغذیه مشاهده نمی‌شود و باعث نقص و ضعف در گرفتن پستان توسط نوزاد می‌شود.
از علائم تشخیص فرنولوم لب فوقانی کوتاه این است که با بلند کردن و دور کردن لب بالا از لثه فوقانی، فرنولوم چسبیده به آن سفید رنگ می‌شود همچنین در این نوزادان مبتلا، تاول ساییدگی (friction blister) به روی لب بالا مشاهده می‌شود که این تاول ناشی از تلاش زیاد لب فوقانی برای گرفتن و حفظ پستان می‌باشد. درمان آن نیز قطع فرنولوم است البته در صورتی که اثر منفی بر لچ و تغذیه نوزاد داشته باشد.
غالباً فرنولوم‌های کوتاه زبان و لب با هم رخ می‌دهند.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
مطالب مرتبط
شقاق و درد نوک پستان مادر
مراقبت‌ها و مسائل شایع نوزاد پسر
